6 สาเหตุที่จ้างทำเพลงแล้วออกมาไม่เป็นอย่างที่คิด พร้อมวิธีแก้
มีหลายเคสที่ผมเคยให้คำปรึกษา ทั้งกับลูกค้า และกับนักเรียนในคลาส The Real Producer คือ เวลาไปจ้างทำเพลงมาแล้วพบปัญหา เพลงมันออกมาไม่เป็นอย่างที่คิด หรือที่คุยกันไว้ ผมเจอบ่อยมากๆ จนคิดว่า น่าจะเอามาแบ่งปันเป็นบทความกับหลายๆคน
สาเหตุของปัญหาเพลงออกมาไม่เหมือนที่คิดเมื่อจ้างคนทำ
- สื่อสารกันไม่เคลียร์
สิ่งที่พบเห็นได้บ่อย โดยเฉพาะกับโปรดิวเซอร์ที่ยังมีประสบการณ์ไม่มาก และยังขาด soft skill เรื่องดนตรีเป็นสิ่งที่ค่อนข้างนามธรรม และอธิบายให้เข้าใจตรงกันได้ยาก ถ้าไม่มีความรู้ทางดนตรีเท่าเทียมกันทั้งสองฝ่าย ระหว่างผู้จ้าง และผู้รับจ้าง โดยมันเป็นปกติสำหรับผู้จ้างงานที่จะสื่อสารไม่ถูกว่าสิ่งที่ตัวเองต้องการเรียกว่าอะไร แต่มันเป็นหน้าที่ของโปรดิวเซอร์ที่จะต้องพยายามเดาสิ่งที่ลูกค้าสื่อสาร ให้ออกมาเป็นรูปธรรมทางเสียงดนตรีให้ได้ ทั้งนี้ทั้งนั้นควรบรีฟกันให้เคลียร์ที่สุดก่อนจะเริ่มงาน อย่าทึกทักเอาเองว่าเข้าใจแล้ว อย่างเช่น ลูกค้าบอกว่าขอเพลงสนุกๆ แล้วเอาไปทำเลย แทบจะไม่มีทางเลยครับที่จะออกมาถูกใจลูกค้า เพราะสนุกของแต่ละคนก็ไม่เหมือนกันอีก แล้วแต่ประสบการณ์ของแต่ละคน ฉะนั้นจำต้องลงลึกในรายละเอียดให้มากที่สุด และควรทำงานกันโดยอ้างอิงอยู่บนพื้นฐานของงานที่มีอยู่แล้ว หรือที่เรียกว่า reference เพื่อให้เกิดความเข้าใจ และสื่อสารกันที่ชัดเจนยิ่งขึ้น - ราคาถูกเกินไป
ของถูกและดีมันไม่มีในโลก เป็นสัจธรรมที่อยู่ในทุกวงการคับ ในการจ้างทำของ หรืองานศิลปะ งานฝีมือ ยิ่งแล้วใหญ่ ยิ่งปัจจุบันการเข้าถึงการทำเพลงมันง่ายขึ้นมาก จนมีโปรดิวเซอร์หน้าใหม่ที่ไม่ได้เรียนหรือมีประสบการณ์มากพอ ออกมารับงานเป็นจำนวนมากในราคาถูก แต่แน่นอนว่า เรทราคาและระดับคุณภาพความละเอียดของงานย่อมสู้เจ้าที่ราคาสูงกว่า มีประสบการณ์โชกโชนกว่า หรือเรียนมาสายตรงไม่ได้ ยิ่งถ้าคุณจ้างถูกก็ต้องยอมรับในคุณภาพงาน และความเสี่ยงที่งานจะออกมาไม่ดีเท่าที่คิดแน่นอนครับ - เทสต์และความคาดหวังคุณสูงเกินไป
ต่อเนื่องจากเรื่องราคาถูก คือถ้าคุณตั้งความคาดหวังสูงเกินไป ไม่สอดคล้องกับราคาที่คุณจ่าย มันก็ย่อมจะเป็นไปได้ว่า จะเจองานที่ไม่ได้ถูกใจ หรือไม่ออกมาเป็นอย่างที่คิด และคุณอาจมีเทสต์ หรือรสนิยมที่ล้ำหน้าไปกว่าผู้ที่คุณจ้าง เมื่อราคากับเนื้องานมันไม่ make sense กัน มันก็เป็นแบบที่ว่าน่ะแหละครับ - จ้างคนผิด ไม่เหมาะกับงาน
โปรดิวเซอร์ที่ไม่ใช่มืออาชีพหลายๆคน จะมีข้อจำกัดในการทำงานมากกว่า เนื่องจากอาจจะถนัดแต่แนวที่ตนเองทำได้อย่างเดียว แต่ไม่สามารถทำได้ทุกแนว หรือไม่มีความรู้แบบ academic แบบมหาวิทยาลัยมา จึงไม่สามารถทำสิ่งที่มีส่วนผสมของ ความเป็นดนตรี classic , jazz ที่ต้องใช้ระดับความรู้ในตัวโน้ตค่อนข้างสูง ถ้าเพลงที่คุณจ้างเค้าทำดันต้องใช้ความรู้พวกนี้ แน่นอนว่าไม่เหมาะอย่างแน่นอน คุณควรศึกษาพิจารณางานของโปรดิวเซอร์คนที่คุณจ้างให้ดีก่อนว่า เค้าถนัดทำแนวที่คุณต้องการน่าจะได้มั้ย หรือเค้าเก่งพอที่จะทำได้ทุกแนว รวมถึงแนวที่คุณต้องการได้หรือไม่ - คุณมีภาพชัดว่าอยากได้อะไร แต่อธิบายไม่ได้
อีกปัญหาที่แก้ยากมากๆ บ่อยครั้งที่ผมเจอลูกค้าประเภทนี้ คือมีภาพในหัวชัดเจนมากๆ รู้ว่าตัวเองอยากได้อะไร แบบไหน เป๊ะๆไปหมด แต่อธิบายไม่ถูกว่ามันคืออะไร เพราะไม่มีความรู้เรื่องดนตรี หรือมีน้อย ก่อนอื่นเลยต้องบอกว่า ถ้าในกรณีที่ลูกค้าอาจจะไม่ได้มีภาพในหัวชัดมาก อันนี้ไม่ยากเท่าไร เพราะเค้าจะมีโจทย์มาประมาณนึงว่าอยากได้ประมาณไหน แต่หลวมๆ ไว้ อาจจะ 50% cล้วเว้นที่ว่างให้กับโปรดิวเซอร์ออกแบบอีก 50% แต่ถ้าเป็นคนที่มีภาพในหัวชัดมาก เรียกว่าตัวเพลงมันแทบจะเสร็จแล้วในหัว ในจินตนาการของลูกค้า แต่เค้าอยากให้เราทำแบบนั้นให้ได้ ลักษณะนี้อันตรายมากๆ เพราะเสี่ยงที่งานจะออกมาไม่ถูกใจ และแก้กันแบบไม่จบไม่สิ้น ไม่รู้ว่าเมื่อไรจะจบงาน และมันเป็นงานของโปรดิวเซอร์อย่างที่บอกว่าต้องพยายามซักถามพูดคุยกันจนเข้าใจตรงกัน เปลี่ยนจากความนามธรรมให้กลายเป็นรูปธรรมให้ได้ - คุณเป็น perfectionism
ต่อเนื่องจากข้อก่อนหน้านี้ บอกตามตรงว่า ที่จริงแล้ว แม้ว่าคุณจะสื่อสารกันดีแค่ไหน รู้เรื่องดนตรีเยอะแค่ไหน อธิบายจนคิดว่าเข้าใจกันแล้ว หรือ มี ref. ที่ชัดเจนแล้วขนาดไหน มันเป็นการยากมากๆที่งานจะออกมาเป็นอย่างที่คุณคิดไว้ในหัว 100% เพราะมันเป็นงานฝีมือ แต่ละคนทำก็ย่อมมีจุดแตกต่างกัน เป็นธรรมดา ซึ่งเหมือนที่คิดอย่างมากก็ 90% แต่บางทีความ perfection ของคุณอาจพยายามอยากให้มันเหมือนที่คิดแบบ 100% เป๊ะๆ ซึ่งไอ้ % ที่ 91-100% นี่แหละ ที่อาจจะกินเวลาในการแก้ไปแก้มามากกว่ากระบวนการที่ผ่านมาทั้งหมดเป็นอีกหลายเท่า และตามมาด้วยค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นไปอีก
แนวทางป้องกันและแก้ไขปัญหา
- เลือกคนทำให้เหมาะกับงาน
ถ้าคุณอยากได้งานราคาถูก คุณก็ต้องยอมรับในความไม่เป๊ะในคุณภาพงาน และการทำได้ตามบรีฟที่อาจจะน้อยกว่า การแก้งานได้น้อยครั้งหรือไม่ได้เลย ข้อจำกัดในคุณภาพงาน ฯลฯ แต่ถ้าคุณเป็นคน perfectionism มากกว่านั้น อยากได้งานที่ดี แบบที่ตัวเองคิด คุณก็ต้องยอมรับในราคาที่สูงขึ้น และละเอียดกับการคัดเลือกโปรดิวเซอร์ที่จะมาทำงานให้มากขึ้น ดูผลงานที่ผ่านมาและพิจารณาตัดสินใจว่าคนๆนั้นน่าจะทำสิ่งที่ต้องการให้ได้มั้ย อย่าจ้างมั่วโดยไม่ได้พิจารณาเพราะเห็นแก่ราคาถูก เพราะอาจทำให้คุณเสียเวลาเสียเงินโดยไม่ได้งานที่ถูกใจและดีพอที่จะไปใช้งาน - อย่าเพิ่งเริ่มงานกันจนกว่าจะบรีฟกันชัดเจนมากๆ
อย่าบรีฟกันแบบ “นึกไม่ออกเหมือนกัน ลองทำมาก่อนดู” แบบนี้ไม่ได้นะครับ เพราะความเป็นไปได้มันเยอะเกินไปว่ามันเป็นแบบไหน ต้องมีการยก reference ทำการบ้านมา present เพื่อให้ได้แนวทางที่ชัดเจนเข้าใจตรงกันก่อนเริ่มงาน ผู้รับจ้าง ถ้าให้เค้าทำมาก่อน มันเท่ากับเค้าได้เริ่มงานแล้ว เหนื่อยไปแล้ว เกิดว่ามันไม่ใช่แบบที่คิดเลย เท่ากับเป็นการทำให้เค้าเหนื่อยฟรี เป็นสิ่งที่ไม่แฟร์ ถ้าเค้าต้องทำงานก่อนที่จะตกลงเรื่องต่างๆกันชัดเจน - ปล่อยวางความ perfectionism ลง
ถ้าคุณ perfectionism เกินไป แต่คุณไม่มีเงินพอมา support ค่าแก้งานอันไม่จบสิ้นจนกว่าจะได้ที่พอใจ หรือแสวงหาโปรดิวเซอร์ที่ฝีมือดีมากพอที่จะตอบสนองความต้องการของคุณ ซึ่งอาจจะมีราคาสูง ผมแนะนำว่า การจ้างงานควรทำใจเผื่อไว้ก่อนว่ามันจะไม่เหมือนอย่างที่คิด 100% ถ้าคุณเว้นที่ว่างไว้ให้ผู้รับจ้างแบบหลวมๆได้ สัก 50-70% ให้เค้ามีอิสระในการสร้างสรรค์ได้ งานจะออกมาดีกว่า ลงตัวกว่า และราบลื่นกว่า เพียงแค่คุณยอมปล่อยวางครับ - เรียนรู้การทำเพลงด้วยตัวเอง
ภาพในหัวคุณชัดเจนเกินไป และคุณปล่อยวางไม่ได้ อยากได้แบบที่คิดเป๊ะๆ สิ่งที่ผมจะแนะนำต่อไปนี้คือ คุณไม่ควรจ้างงานครับ แต่คุณควร “ทำเอง” เพราะไม่มีใครจะทำให้ได้แบบที่คิดต้องการเป๊ะหรอกครับ ถ้าจะเป๊ะขนาดนั้น มีแต่ต้องทำเองแล้ว หรือต่อให้คุณไม่ได้ทำเอง แต่การไปเรียนรู้วิชาดนตรี หรือการทำเพลง มันก็จะช่วยให้คุณมีความรู้พอที่จะสั่งงานคนที่คุณจ้างได้ถูกจุดได้ตรงกับสิ่งที่คุณวาดภาพไว้ในหัวมากขึ้นเรื่อยๆนั่นเอง
The Real Producer
REAL / DEEP / EXCLUSIVE
ベリーキャットサウンド ©2014 Copyright. All Rights Reserved.