ใน VERY CAT SOUND เราได้รับ inbox คนที่ติดต่อเข้ามามากมาย ทั้งจ้างทำเพลง และอยากเรียนทำเพลง ซึ่งบทสนทนาที่มักเกิดขึ้นบ่อยๆเป็นดังนี้
“อยากทำเพลงค่ะ มีเนื้อแล้ว พี่ทำทำนองให้หน่อย ขอราคาหน่อยค่ะ”
“ตอนนี้มีทำนองแล้วครับ แต่ขาดเนื้อ คิดเท่าไรครับ”
“ทำบีทให้หน่อยครับ คิดยังไง”
“อยากเรียนทำเมโลดี้เพลงค่ะ”
จากบทสนทนาพวกนี้ ที่จริงแล้วก็ปกติใช่ไหมล่ะครับ แต่รู้ไหมว่า ที่จริงแล้วเราไม่สามารถตีราคาได้เลย เพราะเราไม่รู้ได้เลยว่า ลูกค้ามีอะไรมาแล้วบ้าง แล้วเราต้องทำอะไรบ้าง สโคปการทำงานอยู่ตรงไหน เพราะอะไรรู้ไหมครับ เพราะคนเราใช้คำศัพท์พวกนี้ไม่เหมือนกันครับ
อยากทำเพลงค่ะ — > แปลว่าอะไรเอ่ย? ให้ทำอะไรบ้าง?
มีเนื้อแล้ว –> อันนี้พอเข้าใจครับ แต่ไม่แน่ใจว่า melody หลักมีหรือยัง? หรือเป็นเนื้อเปล่าๆ
พี่ทำทำนองให้หน่อย –> คือทำนอง refer ถึงอะไรครับ? melody ที่อยู่กับเนื้อร้อง หรือหมายถึงตัวดนตรีทั้งหมด?
ตอนนี้มีทำนองแล้วครับ –> แปลว่าอะไรบ้างครับ ทำนองที่ว่า หมายถึงมีดนตรีแล้วใช่ไหม แต่มีตัวเมโลดี้หลักรึยัง?
ขาดเนื้อ –> เข้าใจได้ แต่ถามคำถามเดิม ขาดแต่เนื้อใช่ไหม? แต่มีเมโลดี้หลักแล้ว? แต่ไม่ได้ใส่เนื้อ?
ทำบีท –> บีทหมายถึงอะไรบ้างครับ? กลองอย่างเดียวใช่ไหม หรือมีเครื่องดนตรีอย่างอื่นด้วย
ทำเมโลดี้ –> อันนี้หมายถึง ทำทำนองหลักของเพลงอย่างเดียว ไม่เกี่ยวกับดนตรี หรืออยากเรียนเรียบเรียงดนตรีเหรอครับ?
สรุปคือ มันไม่มีสโคปอะไรชัดเจนที่จะทำให้คิดราคาได้เลยครับ
ผมไม่เคยคิดว่าการไม่รู้คือผิดนะครับ มันเป็นปกติที่คนที่ไม่เชี่ยวชาญจะไม่รู้ แต่ทีนี้การเข้าใจไม่ตรงกันมันทำให้เกิดปัญหาการสื่อสารอยู่บ่อยๆ
วันนี้เลยอยากมาแบ่งปันเรื่องของการแยกแยะส่วนประกอบของการทำเพลงให้เข้าใจตรงกันนะครับ
อย่างแรกเลย ให้คุณแยกสามสิ่งนี้ออกจากกันให้ชัดเจนก่อน
1. เนื้อร้อง – เนื้อร้อง หรือ Lyric แปลว่า ส่วนของคำร้อง หรือภาษา เท่านั้นเลยครับ ไม่มีระดับเสียงสูงต่ำของตัวโน้ตมาเกี่ยวทั้งนั้น โดยปกติ เนื้อร้อง Refer แบบนี้ ซึ่งการมีเนื้อร้องอย่างเดียวจะยังไม่ใช่เพลง เป็นเหมือนแค่บทความร้อยแก้ว หรือร้อยกรอง แบบนี้มากกว่า
2. ทำนอง – เรียกอีกอย่างว่า Melody หรือตัวโน้ตระดับเสียงสูงต่ำ ซึ่งในที่นี้เรามัก Refer ถึง ทำนองหลัก หรือ Melody หลัก โดยถ้าเป็นเพลงร้อง ไอ้ตัว Melody หลักนี้เองแหละครับที่เป็นสิ่งที่เนื้อร้องนี้เกาะอยู่ อย่างเช่น ร้องทำนองเป็น “โด-เร-มี” ตามระดับเสียงนี้ แต่ใส่เนื้อร้องว่า “อยาก-จะ-รู้” โดย ร้องคำว่า อยาก เป็นโน้ต โด , ร้องคำว่า จะ เป็นโน้ต เร , และร้องคำว่า รู้ เป็นโน้ต มี
3. ดนตรี – คือเสียงเครื่องดนตรีทั้งหมดที่อยู่ในเพลง โดยไม่รวมกับทำนองเสียงร้อง มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Music Arranging หรือการเรียบเรียงเครื่องดนตรี หรือการเรียบเรียงเสียงประสาน ซึ่งบ่อยครั้ง คนยุคนี้นิยมเรียกทั้ง Music Arranging นี้ว่า “บีท” (ซึ่งถ้าศัพท์ตรงตัวของมันจะแปลว่า จังหวะ เฉยๆ)
– ผู้พูด พูดว่า “เนื้อร้อง” แต่ refer ถึง “เนื้อร้อง+ทำนอง”
– ผู้พูด ใช้คำว่า “ทำนอง” แต่ refer ถึง “ดนตรี”
– ผู้พูด ไม่รู้ถึงการมีอยู่ของคำว่า “ทำนองหลัก หรือเมโลดี้บนเนื้อร้อง” (ไม่ได้สังเกตว่ามีส่วนนี้อยู่ด้วย) เข้าใจไปว่า เนื้อร้องคือรวมส่วนนี้ด้วย
– ผู้พูด ใช้คำว่า “บีท” แต่ refer ถึง “ดนตรี” ซึ่งถ้าคนที่เป็นสายดนตรีแบบจริงจังจะไม่เข้าใจ และนึกว่าให้ทำแต่เสียงกลองไปให้
– ผู้พูด ใช้คำว่า “Melody” แต่ที่จริง refer ถึง “ดนตรี”
ตัวอย่างที่เจอบ่อยๆก็ประมาณนี้ครับ ที่จริงมีตัวอย่างอื่นอีก ซึ่งอาจจะเกี่ยวกับศัพท์คำอื่นๆ อาทิเช่น
– ผู้พูด ใช้คำว่า “ทำเพลง” ซึ่งไม่รู้ว่าแปลว่าให้ทำอะไรบ้าง แต่งเนื้อ,แต่งทำนอง,ทำดนตรี,Mix Master หรือทั้งหมดทั้งกระบวนการ? (คำว่า “ทำเพลง” เป็นคำที่ไม่ชัดเจน และคลุมเคลือมาก เพราะที่จริงแล้วในกระบวนการทำเพลงมันมีหลายขั้นหลายอย่างอยู่ในนั้น และเนื้อหาแต่ละขั้นมันมีมากมายมหาศาลจนไม่สามารถนำมาเรียนปนกันในคอร์สสั้นๆคอร์สเดียวกันได้)
ถ้าเราเข้าใจองค์ประกอบของมันชัดเจน จะได้สื่อสารถูกต้องว่าต้องการอะไร ว่าจะทั้งการจ้างบุคลากรทางดนตรี หรือการเรียนการทำเพลง อีกทั้งเรายังสามารถโฟกัสถูกจุด ว่าเราทำอะไรอยู่ในขั้นตอนการทำเพลงต่างๆ แล้วสิ่งที่ควรต้องคิดต้องแก้ไขต้องพัฒนาต้องใส่ใจคือส่วนไหนกันแน่ เช่น ถ้าตอนนี้เรียนเขียนเนื้อเพลงอยู่ ก็เอาเฉพาะเนื้อเพลงให้ดีครับ อย่าเพิ่งไปใส่ใจเรื่องไลน์เบส ไลน์กลอง หรือถ้าตอนนี้ โฟกัสทำ Music Arranging อยู่ ก็คิดแต่เรื่องว่า เปียโนจะเล่นคอร์ดไหน โน้ตไหน ถึงจะออกมาลงตัว อย่าเพิ่งไปใส่ใจเรื่อง sound เรื่อง mix , eq , compress อะไรพวกนี้ครับ มันยังไม่ถึงเวลาของมัน เช่นนี้เป็นต้น
.
.
ใครที่สนใจเรื่องเรียนทำเพลงแบบแยกแยะแต่ละเรื่องแบบชัดเจน เพื่อการเรียนที่เป็นระบบ และเจาะลึก ในแต่ละเรื่อง ไม่เอามาปนกัน ในหลักสูตร The Real Producer จากทาง VERY CAT ACADEMY มีคอร์สเรียนมากมายหลายวิชาที่ตอบโจทย์ครอบคลุมทุกขั้นตอน ของการเป็น Producer มืออาชีพ ตั้งแต่ 0-100 ติดต่อสอบถามได้ครับ
สามารถดูบทความเวอร์ชั่นเว็บ บทความเก่าๆได้ที่ลิ้งค์ใต้คอมเม้นท์
VERY CAT SOUND
Compose Your Dream
เราไม่ได้สอนให้คุณทำเป็น แต่สอนให้คุณเก่ง รู้ลึก รู้จริง
ถ้าคุณมีอาชีพโปรดิวเซอร์เป็นความฝัน มาคุยปรึกษากันได้ครับ
ติดต่อจ้างทำเพลง Line @verycatsound
ติดต่อเรื่องเรียนทำเพลง @verycatacademy