หลายๆคนที่กำลังสนใจและหาข้อมูลการเรียนดนตรีในมหาวิทยาลัยอยู่ อาจมีข้อสงสัยว่าว่า จบแล้วสามารถประกอบอาชีพอะไรได้บ้าง? ข้อมูลนี้อาจเป็นประโยชน์ต่อทั้งตัวผู้เรียน หรือผู้ปกครอง ในการพิจารณาตัดสินใจ โดยถึงแม้เราจะพอรู้ว่า ดนตรีเป็นสายอาชีพที่ไม่ทำเงินเท่าสายอื่นๆ เช่น วิศวะ หรือ แพทย์ แต่ถามว่าแล้วมันทำเป็นอาชีพได้มั้ย ต้องตอบว่า ได้ อย่างแน่นอน

ดนตรีก็เหมือนกับสายอาชีพอื่นๆ ที่มีความลึกและแบ่งแยกหน้าที่ไปตามสายย่อยๆมากมายอีก ผมจะขอจำแนกอาชีพเป็นสามสายหลักๆ ดังนี้นะครับ
– สายวิชาการ
– สายการแสดงดนตรี
– สายเบื้องหลัง

ปล.1 ต้องบอกก่อนว่า ผมขอพูดถึงเฉพาะอาชีพที่จบดนตรีมา สามารถทำได้เป็นอาชีพจริงๆโดยไม่ต้องลุ้นเท่านั้นนะครับ พวกอาชีพบางอย่างที่เป็นอาชีพสมัยใหม่ ยิบๆย่อยๆ ที่อาจทำได้โดยไม่ต้องจบสายดนตรี อาทิเช่น Youtuber, Tiktoker , Music Content Creator จำพวกนี้ขอไม่พูดถึงนะครับ

ปล.2 ผมไม่ขอนับรวมคำว่า ศิลปิน เป็นอาชีพนะครับ เพราะการเรียนจบสายอะไรมาก็ได้ตามไม่ได้เป็นตัวการันตีว่าจะสามารถมีอาชีพเป็นศิลปินได้ การเป็นศิลปิน เป็นสถานะที่เป็นได้เลยเพียงแค่คุณสร้างผลงานของตัวเอง แต่การจะมีชื่อเสียงโด่งดังและทำเงินจนอยู่รอดจนเรียกได้ว่าเป็นศิลปินเป็นอาชีพหลักโดยไม่ทำอาชีพอื่น เป็นเรื่องของโอกาสที่มันไม่ได้แน่นอน และบ่อยครั้งแล้วไม่ได้ได้มาเพราะการจบสายดนตรี เป็นเรื่องที่คุณต้องทำความเข้าใจและยอมรับว่า การจบดนตรีทำให้คุณเก่งดนตรีกว่าคนทั่วไปเยอะและเป็นศิลปินที่สร้างงานได้ แต่การทำให้งานโด่งดังและสร้างเม็ดเงินจำนวนมาก อาจไม่ได้ต้องการสกิลสูงถึงขั้นนั้นก็เป็นได้ คุณเรียนเพื่อเก่ง แต่จะดังไม่ดังมันคืออีกเรื่องหนึ่งที่ต้องอาศัยปัจจัยอื่นมาช่วยด้วยครับ เช่นการตลาด หรือโอกาสต่างๆ เป็นต้น

มาเริ่มกันทีละสายเลยนะครับ

อาชีพดนตรี 3 สาย ที่ทำได้เมื่อจบดนตรี

1. อาชีพดนตรีสายวิชาการ

หรือพูดง่ายๆ
ครู อาจารย์ นั่นเองครับ
แน่นอนครับ ง่ายที่สุด สำหรับการที่คิดว่าจบมาจะทำอะไร คือเป็นอาจารย์สอนดนตรีได้แน่นอน แต่อาจารย์ก็มีหลายวิชาเอก หลายระดับชั้นแตกต่างกันไปอีก อาทิ สอนเครื่องดนตรีอะไร หรือสอนวิชาอะไร ทฤษฎีดนตรี หรือ Ear Training หรือการปฏิบัติเล่นเครื่อง ดังนี้ ซึ่งจะแบ่งแยกออกไปตามความถนัด หรือวุฒิ ที่จบมาอีกที
ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่ก้าวเข้ามาในสายดนตรีแบบเต็มตัว คุณจะรู้ว่า ที่จริงแล้วหลายๆคนก็ทำอาชีพนี้ไปด้วย ตั้งแต่ตอนยังเรียนอยู่แล้ว เป็นเรื่องปกติครับ แต่ถ้าเรียนจบแล้ว ต้องการจะเป็นอาจารย์เป็นอาชีพหลักที่บรรจุเข้าระบบ โดยปกติแล้ว สายนี้แทบจะเป็นสายเดียวที่ดูวุฒิใบปริญญา ยกเว้นแต่เสียว่า จะเป็นอาจารย์ในสถาบันที่ตั้งขึ้นเอง หรือสอนเองนอกระบบโรงเรียน หรือมหาวิทยาลัย
คุณสมบัติที่สำคัญของการเป็นอาจารย์ คือนอกจากจะต้องเก่งในเรื่องที่ตัวเองเรียนที่จะสอนแล้ว ต้องมีจรรยาบรรณของความเป็นครูอยู่ เก่งในการถ่ายทอดให้คนอื่นเข้าใจ และรักในงานสอน และบ่อยครั้งที่ถ้ากลุ่มเป้าหมายที่ต้องสอนเป็นเด็ก ก็ต้องค่อนข้างใจเย็นและรักเด็กด้วย
ต้องบอกว่า ที่จริงแล้วการเป็นอาจารย์สอนดนตรี มันไม่ได้แย่นะครับ คุณสามารถเทียบค่าแรงขั้นต่ำได้เลยว่า รายได้ต่อชั่วโมงของครูหรืออาจารย์สอนดนตรีที่มีฝือนั้น มากกว่าค่าแรงขั้นต่ำอยู่หลายเท่า ถึงสิบเท่าก็เป็นไปได้ ฉะนั้นถ้าคุณรักในดนตรีจริงๆ หรือเครื่องดนตรีชิ้นไหนมากจริงๆ และฝึกฝนตัวเองจนเก่ง จนสามารถเป็นอาจารย์ได้ และถ้าคุณสั่งสมชื่อเสียงจนมีลูกศิษย์มาเรียนอย่างต่ำเนื่องได้ตลอด มันก็เป็นสิ่งที่ได้ทั้งรายได้ที่โอเค และได้ทำในสิ่งที่รัก ซึ่งไม่เลวเลยทีเดียว

2. อาชีพดนตรีสายการแสดงดนตรี

หรือก็คือ
นักดนตรี หรือนักร้องอาชีพ
คือคนที่เล่นดนตรีหรือร้องเพลง เป็นอาชีพหลัก ซึ่งก็มีหลากหลายรูปแบบ หลายแนวอีก ไม่ว่าจะ คลาสสิค ที่เล่นกับวงออร์เคสตรา แจ๊สที่เล่นตามผับเฉพาะแนวแจ๊ส หรือตามโรงแรม หรือป้อป ที่เล่นตามแหล่งบันเทิง ฯลฯ บางทีก็แยกย่อยไปเป็นการเล่นดนตรีเพื่อจุดประสงค์แบบอื่น อาทิ เป็นนักดนตรีรับจ้างเล่นตามห้องอัด หรือเล่น Back up ให้ศิลปินบนเวทีคอนเสิร์ต หรือถ้ามีคุณสมบัติที่จะเป็นศิลปินได้ มีค่ายรับ หรือปั้นตัวเองได้ ก็เป็นศิลปินเองเลย
คุณสมบัติของคนที่จะทำอาชีพนี้ แน่ๆเลยคือต้องรักในการเล่นดนตรี และต้องฝึกซ้อมสกิลตัวเองให้แหลมคมอยู่ตลอด ต้องเล่นดนตรีเก่งกว่าคนปกติค่อนข้างมาก
นักดนตรีเป็นอีกอาชีพที่ค่อนข้างเหนื่อย เพราะกินเวลาฝึกซ้อมเยอะ และต้องซ้อมไปตลอดชีวิต ที่เห็นวันๆนึงอาจจะทำงานไม่นาน เล่นดนตรีแค่ไม่กี่ชั่วโมง แต่ที่จริงแล้วซ้อมมาทั้งวัน วันละ 4-8 ชั่วโมง นั่นคือเรื่องปกติของมืออาชีพที่เก่งๆ ค่าตัวก็ขึ้นอยู่กับโอกาสของแต่ละแนวดนตรีที่มีไม่เท่ากันด้วย และขึ้นกับฝีมือและชื่อเสียงเช่นกัน มันเป็นอาชีพที่เหมาะกับคนที่รักในการเล่นดนตรีจริงๆ ต้องเล่นเก่งแบบเก่งมาก เล่นดี เล่นเนี้ยบ สามารถเล่นดนตรีได้ทั้งวันทั้งคืน โดยไม่รู้จักเหนื่อยหรือเบื่อ คุณต้องรักมันจริงๆถึงจะไปได้ดี ขอย้ำ

3. อาชีพดนตรีสายเบื้องหลัง

หรือจะเรียกสาย Producer ก็ได้
สายเบื้องหลังเป็นสายที่แยกย่อยไปอีกเยอะมาก เพราะมีตำแหน่งเฉพาะมากมายที่คนทั่วไปอาจจะไม่รู้จัก อาทิ Producer , นักแต่งเพลง หรือ Song Writer , นักเรียบเรียงเสียงประสาน หรือ Music Arranger , วิศวะกรเสียง หรือ Sound Engineer , นักออกแบบเสียง หรือ Sound Designer , นักประพันธ์ หรือ Music Composer ซึ่งจะมีแบ่งแยกย่อยไปเป็น นักทำเพลงประกอบสื่อต่างๆ อาทิ Film Score Composer , Commercial Music Composer , Game Music Composer , Musical Theatre Composer อีกเป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีบางสายที่เป็นการประยุกต์เอาดนตรีไปใช้กับการแพทย์ อาทิ ดนตรีบำบัด หรือ Music Theraphy ซึ่งมีสายการเรียนเป็นสาขาปริญญาโทโดยเฉพาะอีกด้วย
คุณสมบัติของการทำงานสายเบื้องหลัง อย่างแรกเลยคือฝีมือและผลงานครับ คุณอาจเล่นดนตรีไม่เก่งเท่าสายการแสดง แต่ในแง่ของการทำเพลง อาจจะมีสิ่งที่คุณถนัด เช่น แต่งเนื้อเพลง แต่งทำนอง เรียบเรียงดนตรี หรือ Mix , Master เสียงออกมาได้ดี มีผลงานที่ดีเป็นที่ประจักษ์ เป็นที่ยอมรับ หรืออาจจะมีรางวัลบางอย่างเป็นดีกรี ตัวคุณเองอาจจะไม่ได้ดัง หรือไม่ได้มีคนรู้จักในวงกว้างอย่างศิลปิน หรือคนดังหลายๆคน แต่ผลงานของคุณมีคุณภาพเป็นที่ยอมรับ หรือได้ยินผ่านหูคนอยู่ นั่นแหละครับคุณสมบัติที่สำคัญ
หลักๆเลย สายนี้ คุณต้องเป็นคน production ครับ คือต้องถึก อึด ละเอียดกับการคราฟท์งานให้ออกมาสวยงาม มีความคิดสร้างสรรค์ในงาน และคุณก็ต้องรู้รอบ แตกฉานในดนตรี โดยเฉพาะเรื่อง ทฤษฎี หรือ Composition ต่างๆ รวมไปถึงความรู้เรื่องเทคโนโลยีในกระบวนการผลิตดนตรี เพราะมันจะเป็นสิ่งที่ทำให้คุณมีวัตถุดิบในการทำงานที่กว้างและหลากหลาย เวลาที่เจอโจทย์ยากๆทุกรูปแบบ ก็สามารถตอบโจทย์ลูกค้าได้
อาชีพนี้ก็เป็นอีกอาชีพที่เหนื่อย (อีกแล้ว) แต่เป็นการเหนื่อยคนละแบบกับนักดนตรี เพราะต้องศึกษาเยอะ หลายเรื่อง ซึ่งก็ลึกมาก กินเวลามาก บางทีมาทำงานก็ต้องเจอจำนวนมหาศาลที่ต้องปั่นให้เสร็จทันในเวลาจำกัด ต้องทนกับแรงกดดันได้ และอยากจะบอกว่า มันเป็นงานที่ทำหน้าคอมประเภทหนึ่ง เหมือนงานสายสื่อนิเทศศาสตร์ ที่ไม่ได้ต่างจากการทำกราฟฟิค หรือทำภาพวิดิโอเลย เพียงแต่เปลี่ยนจากเรื่องภาพเป็นเรื่องเสียงเท่านั้นเอง
หากใครอยากทราบข้อมูลลึกลงไปเพิ่มเติม เกี่ยวกับอาชีพแยกย่อยที่กล่าวไป ลองอ่านต่อได้ในโพสต์นี้นะครับ
20 อาชีพดนตรีที่คนทั่วไปไม่รู้จัก
https://verycatsound.com/blog-20musiccareer/

The Real Producer

ถ้าคุณรักในสิ่งนี้จริงๆแล้วก็ลุยเลยครับ ชีวิตเป็นของคุณ คุณ Compose มันเองได้ ซึ่งถ้าใครสนใจจริงๆ ทางสถาบันของเราก็มีสอนหลักสูตร The Real Producer ที่ช่วยสานฝันให้คนที่อยากประกอบอาชีพนี้ ไม่ว่าคุณจะอยากเป็นโปรดิวเซอร์หรือศิลปิน หรือทำงานเบื้องหลังก็ตาม สนใจติดต่อได้ที่แอดมิน ไลน์ @verycatacademy หรือดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ link ใต้โพสต์ล่างสุดนี้ได้ครับ

—————————

VERY CAT SOUND
Compose Your Dream
เราไม่ได้สอนให้คุณทำเป็น แต่สอนให้คุณเก่ง รู้ลึก รู้จริง
ถ้าคุณมีอาชีพโปรดิวเซอร์เป็นความฝัน มาคุยปรึกษากันได้ครับ
.
รับ demo คอร์สเรียนฟรี และข้อมูลหลักสูตรเพื่อประกอบการตัดสินใจได้ที่นี่
www.verycatsound.academy/funnel01
ติดต่อจ้างทำเพลง Line @verycatsound
ติดต่อเรื่องเรียนทำเพลง @verycatacademy
โทร. 0856662425